ناخن بخشی از دستگاه پوششی بدن است. بخشهای دیگر این دستگاه شامل پوست، مو و غشاهای مخاطی هستند.
صفحات حفاظتی که ناخن نامیده میشوند، انتهای انگشتان دست و پا را میپوشانند. ناخن ها اساسا از کراتین که یک پروتئین درشت مولکول در مو و پوست است، تشکیل شدهاند.
ناخن ها از ماتریکس که زیر یک چین پوستی به نام کوتیکول قرار دارد و از لانولا (ماهک) که منطقهای هلالی شکل در قاعده ناخن است، رشد میکنند.
ناخن ها منعکس کننده عادت های خوب و بد فـرد هستند . جدا از جنبه زیبایی، ناخن هـا وظایف دیگری نیز بر عهده دارند، از جمله کمک به بــلند کردن اجـسـام با ایجاد تکیه گاه برای بافت انگشتان، و یا دسـت کاری اجسام، و از هـمـه مهم تر آن که ناخن هـا سلامت عمومی بدن را منعکس می کنند.
نشانه ها را بخوانید
آیا می دانستید که ناخن های شما می توانند سرنخ هایی از سلامت کلی شما را ارائه دهند؟
وجود سفیدی در ناخن یا وجود اثر خفیفی از رنگ گلگون و یا مقداری ناهمواری در ناخن ها ممکن است نشانه ای از بیماری در بدن باشند.
مشکلات موجود در کبد، ریه ها و قلب می توانند در ناخن خود را نشان دهند.
۱- ناخن های رنگ پریده
گاهی اوقات ناخن های بسیار رنگ پریده می توانند نشانه ای از یک بیماری جدی باشند، مانند:
- کم خونی
- نارسایی احتقانی قلب
- بیماری های کبدی
- سوء تغذیه
۲- ناخن های سفید رنگ
اگر اغلب قسمت های ناخن، سفید همراه حاشیه ای تیره تر باشد، می تواند مشکلات کبدی مانند هپاتیت را نشان دهد.
در این تصویر شما می توانید زردی انگشتان که یکی دیگر از نشانه های مشکلات کبدی است را نیز مشاهده کنید.
۳- ناخن های زرد رنگ
یکی از شایع ترین دلایل زرد بودن ناخن ها، عفونت های قارچی است.
با بدتر شدن عفونت، بستر ناخن ممکن است فرو برود و ناخن ها ممکن است ضخیم تر شوند.
در موارد نادر، ناخن های زرد می توانند نشان دهنده یک بیماری جدی مانند بیماری شدید تیروئید، بیماری های ریه،دیابت یا پسوریازیس باشند.
۴- ناخن های آبی رنگ (کبود)
ناخن با رنگ مایل به آبی می تواند به این معنا باشد که بدن اکسیژن کافی دریافت نمی کند.
همچنین می تواند نشان دهنده وجود یک عفونت در ریه مانند پنومونی باشد.
برخی از مشکلات قلبی نیز با ناخن های مایل به آبی همراه هستند.
۵- ناخن های با سطح ناصاف
اگر سطح ناخن موج دار و یا حفره دار باشد، این امر ممکن است نشانه اولیه پسوریازیس و یا آرتریت های التهابی باشد.
تغییر رنگ ناخن شایع است. پوست زیر ناخن می تواند به رنگ قهوه ای مایل به قرمز به نظر برسد.
۶- ناخن های ترک خورده و یا دو نیم شده
ناخن های خشک و شکننده که دائما دچار ترک یا دو نیم شدن می شوند، با بیماری تیروئید مرتبط می باشند.
ترک یا شکاف ناخن در ترکیب با رنگ زرد، بیشتر احتمال یک عفونت قارچی را مطرح می کند.
۷- چین ناخن پف دار
اگر پوست اطراف ناخن، قرمز و پف کرده به نظر برسد، به عنوان التهاب ناخن شناخته می شود.
ممکن است ناشی از لوپوس و یا یکی دیگر از بیماری های بافت همبند باشد.
عفونت نیز می تواند باعث قرمزی و التهاب ناخن شود.
۸- خطوط تیره در زیر ناخن
خطوط تیره در زیر ناخن باید در اسرع وقت مورد بررسی قرار گیرند. آنها اغلب در ملانوم که خطرناک ترین نوع سرطان پوست است ایجاد می شوند.
۹- ناخن های جویده شده
جویدن ناخن ها ممکن است چیزی بیش از یک عادت قدیمی نباشد، اما در برخی موارد آن را نشانه ای از اضطراب دائمی می دانند.
ناخن جویدن و کندن ناخن با اختلال وسواس نیز در ارتباط است.
اگر شما نمی توانید جویدن ناخن را متوقف کنید، بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید.
ناخن ها فقط بخشی از پازل هستند
اگرچه تغییرات ناخن همراه با بسیاری از بیماری ها اتفاق می افتند، اما این تغییرات به ندرت اولین علامت بیماری می باشند.
از طرفی بسیاری از ناهنجاری های ناخن بی ضرر هستند، مثلا همه افرادی که ناخن سفید دارند مبتلا به هپاتیت نمی باشند.
اگر شما در مورد ظاهر ناخن های خود نگران هستید، با یک پزشک متخصص پوست مشورت کنید.
نقطه ها و لکه های سفید که برروی ناخن ظاهر می شوند، از نظر پزشکی Leukonychia (لئوکونیچیا) نامیده می شوند. این لکه ها عموما بی ضرر بوده و اغلب توسط آسیب های کوچک ایجاد می شوند. برخلاف تصور عامه، لکه های سفید ناشی از کمبود کلسیم و روی یا سایر ویتامین ها در رژیم غذایی شما نمی باشد. در موارد بسیار نادر، این لکه ها ناشی از هایپوالبومینمیا (hypoalbuminemia نوعی بیماری مزمن کبدی) می باشد. هرچند درمان پزشکی خاصی برای این لکه ها وجود ندارد، اما راهها و مواردی را در پیشگیری از آنها و درمانشان به شما معرفی می نماییم.
انواع سفیدی ناخن
سفیدی تمام ناخن: در این حالت کل ناخن شما سفید می شود. این حالت می تواند ناشی از هایپوالبومینمیا (آلبومین پایین) که در نوعی نارسایی کلیه دیده می شود، یا نارسایی کبدی و یا عدم جذب پروتئین و از دست دادن پروتئین باشد. همچنین می تواند مشکل ژنتیکی و یا عارضه جانبی سولفونامیدز (نوعی آنتی بیوتیک) باشد.
سفیدی ناخن استریاتا: در این نوع بر روی ناخن نواری به شکل تکی و یا نوارهای سفید و بی رنگ موازی ایجاد می شود. این عارضه عموما ناشی از آسیب فیزیکی و یا اختلال در ساختار ناخن می باشد. ایجاد این مورد از سفیدی ناخن معمولا ناشی از ضربه زدن به ناخن، بستن در ماشین و یا خانه برروی ناخن و استفاده زیاد از مانیکور می باشد و یا ممکن است ناشی از آسیب کفش برروی شصت پا نیز رخ دهد. همچنین این نوع آسیب دیدگی می تواند ناشی از مصمومیت با آهن، قلع و یا آرسنیک رخ داده و یا ناشی از سیروز کبدی و یا شیمی درمانی باشد.
سفیدی ناخن واقعی: این نوع سفیدی ناخن، معمول ترین نوع آن بوده که در آن تکه ها و لکه های سفید برروی ناخن ظاهر می شود. چیدن و جویدن ناخن یکی از متداول ترین علل ابتلا به این نوع سفیدی ناخن در بزرگسالان و کودکان می باشد. بجز این موارد، آسیب دیدگی هوای حبس شده در بین ناخن ها نیز می تواند باعث بروز این مشکل شود.
راههای پیشگیری و درمان سفید شدن ناخن و آسیب دیدن آن
راه اول – دقت در نگهداری ناخن ها
حدود شش هفته بعد از آسیب دیدن ناخن، ممکن است، لکه ی سفید برروی ناخن ظاهر شود. پس یعنی حدود ۱ ماه و نیم پس از اینکه در یک نوشابه را با فشار برروی ناخن باز کرده و یا بر ناخنتان فشار آورده اید، لکه ظاهر می شود. برای پیشگیری از سفید شدن ناخن، از جویدن ناخن ها، استفاده از آنها برای بریدن چیزهای سخت و در کل فشار آوردن برروی آنها اجتناب نمایید. ناخن ها قادر به تحمل فشار زیاد نیستند.
راه دوم – از مانیکورزن (مانیکوریست) خود بخواهید مهربان باشد
خیلی از افراد سابقه این را دارند که مانیکوریستشان با ناخن هایشان طوری رفتار کرده که انگار ناخن شما عامل همه مشکلات وی می باشد. از وی بخواهید با ملایمت با ناخنهایتان رفتار کرده و انتقام مشکلاتش را از دیگران بگیرد. اگر مانیکوریست قبول نکرد که عامل سفید شدن ناخن شما می باشد، آدرس این مقاله را به وی بدهید.
راه سوم – لاک ناخنتان را عوض نمایید
بعضی اوقات ناخن شما با لاک ها و سایر وسایلی که برای ناخنتان استفاده می نمایید، سازگاری ندارد. به همین منظور با تعویض آنها بهترین محصول برای ناخنتان را پیدا نمایید.
راه چهارم – مصرف یک رژیم غذایی سالم
اگر می خواهید مطمئن شوید ناخن های شما مرتب و منظم و سالم می باشند (همچنین پوست و دندان و هرچیز دیگری مرتبط با شما)، پس رژیم غذایی سالم داشته باشید. خوردن سالم ضرری نداشته و می تواند باعث محکم شدن ناخن های شما شود، هرچند لزوما لکه های سفید را برطرف نمی کند. خیلی از افراد معتقدند، این لکه ها ناشی از کمبود روی، پروتئین و کلسیم نیست، اما مطمئنا رژیم غذایی سالم و سرشار از مکمل های غذایی طبیعی، فواید زیادی برای شما و پوست، مو و ناخن های شما دارد.
راه پنجم – تمیز نگه داشتن ناخن ها
بعضی از محققان معتقدند، سفید شدن ناخن ها ناشی از عفونت می باشد. از آنجا که نوع عفونت و میکروب عامل آن را مشخص نکرده اند، در صورت درست بودن این نظریه، به نظر می رسد تنها راه پیشگیری از آن تمیز نگه داشتن دست ها و ناخن ها می باشد.